ฝ้า เพดาน คือ อะไร จำเป็นไหมที่บ้านทุกหลังต้องมี ? ย้อนไปดูประวัติของฝ้าเพดานกันก่อน เมื่อพันปีก่อน การออกแบบฝ้าเพดาน (Ceiling Design) เป็นส่วนหนึ่งที่ปรากฏอยู่ในหน้าประวัติศาสตร์สถาปัตยกรรม ซึ่งการเกิดขึ้นของงานออกแบบตกแต่งฝ้าเพดานยุคแรกๆ ต้องย้อนเวลาไปถึงต้นปี 1300 กันเลยทีเดียว จริงแล้วจุดแรกเริ่มในอดีตอาจไม่สามารถเรียกว่าฝ้าเพดานได้อย่างเต็มปาก แต่มันคือการตกแต่งเพดานให้มีความสวยงามตามความชอบ และการใช้งานของคนในโบราญ จริงๆแล้วมนุษย์รู้จักการออกแบบตกแต่งเพดานมาตั้งแต่ยุคกรีกโบราณ แต่เพดานโรมันในยุคแรกๆนั้นเต็มไปด้วยการแกะสลัก และภาพวาดประดับตกแต่งเป็นหลัก และในช่วงยุคกอธิคแนวโน้มการตกแต่งฝ้าเพดานได้หันมาใช้องค์ประกอบที่สัมพันธ์กับโครงสร้างเพิ่มขึ้น จะเห็นได้ชัดว่าในยุคนี้เพดานจะมีขนาดที่ใหญ่ขึ้นมากเพื่อรองรับการตกแต่งที่งดงามจากงานปั้น และงานจิตรกรรมที่มีสีสันสดใส จึงมีการวิวัฒนาการมาเรื่อย ๆ โดยเดินทางผ่านประวัติศาสตร์ยุคสมัยต่างๆ มาอย่างยาวนานกินเวลาหลายร้อยปี จากจุดเริ่มต้นแค่การตกแต่งเพดานธรรมดาก็ได้เปลี่ยนรูปแบบไปเรื่อย ๆ จนถูกพัฒนาให้กลายเป็นระบบฝ้าเพดานในปัจจุบัน

ฝ้า เพดาน คือ อะไร ?

ฝ้า เพดาน คือ อะไร ถ้าพูดกันแบบเข้าใจง่ายๆ เลยนะครับ ฝ้าเพดานเป็นแผ่นวัสดุที่ปิดพื้นที่บริเวณใต้หลังคาและใต้พื้นชั้นบนเพื่อป้องกันความร้อนใต้หลังคาและปิดซ่อนอุปกรณ์ต่างๆ เช่น ท่อน้ำ สายไฟ ป้องกันเสียง และสำหรับฝ้าที่เป็นวัสดุทนไฟก็ยังช่วยป้องกันไฟได้อีกด้วย การบุฝ้าเพดานในอาคารบ้านเรือนจึงมีประโยชน์ทั้งในแง่การใช้สอยและความสวยงาม หรืออธิบายง่ายๆ ถ้าเรามองขึ้นไปแล้วเห็นหลังคาเลย นั่นแปลว่าบ้านไม่มีฝ้าเพดาน ทุกที่มีฝ้าเพดานหมด อย่างที่บอกไป นอกจากจะสามารถปกปิดโครงสร้างที่ไม่น่ามองแล้ว ยังช่วยเรื่องเสียงรบกวนอีกด้วย อย่างเช่นเกิดมีใครเข้าห้องน้ำอยู่ชั้นบน เสียงกดชักโครก เสียงตามท่อที่ดังออกมา ฝ้าเพดานนี่แหละครับจะกันเสียงไม่ให้เสียงกระจายตัวลงมาชั้นล่าง

ฝ้าเพดาน มีกี่ประเภท

1. ประเภทที่ 1 ฝ้าเพดานฉาบเรียบฝ้าเพดานประเภทนี้ มักใช้ในงานที่ต้องการความเรียบเนียนกลมกลืนไปกับสไตล์การออกแบบ จึงมักเป็นการติดตั้งแบบถาวรเป็นหลัก โดยวัสดุกรุฝ้านั้นจะนิยมใช้วัสดุแผ่นที่ทำจากยิปซัม และไฟเบอร์ซีเมนต์ โดยจะยึดเข้ากับโครงคร่าวที่ติดตั้งไว้กับโครงหลังคาอีกที เช่น โครงคร่าวประเภท C-Line ซึ่งฝ้านี้จะมีการปิดรอยต่อด้วยปูนสำหรับฉาบ เมื่อเสร็จแล้วจึงทาสีทับลงไป ฝ้าประเภทนี้จึงเรียกว่า “ฝ้าฉาบเรียบ”
2. ประเภทที่ 2 ฝ้าเพดานแขวนหรือฝ้าทีบาร์ฝ้าประเภทนี้มีความนิยมอย่างมาก เนื่องดวก สะดวกและราคาไม่แพง เมื่อเทียบกับรุ่นอื่นๆ ทั้งยังสามารถเปิดฝ้าเพื่อขึ้นไปซ่อมแซมงานระบบต่างๆ บนเพดานได้อีกด้วย ฝ้ามีโครงเหล็กเป็นรูปตัว T และเป็นตารางเท่าๆ กันเพื่อวางแผ่นยิมซัมโดยลวดเข้ากับโครงหลังคา การติดตั้งฝ้านี้เหมาะกับห้องที่มีขนาดเล็ก ถ้านำไปใช้ในห้องที่มีขนาดใหญ่มากอาจจะเกิดการหย่อนตัวของลวดที่ใช้ยึด
3. ประเภทที่ 3 ฝ้าเพดานแบบเล่นระดับ หรือ ฝ้าหลุมฝ้าเพดานประเภทนี้ จะเห็นได้ในอาคารเป็นบางแห่ง ฝ้าหลุม เป็นฝ้าที่มีลักษณะเด่นที่สุดด้วยรูปแบบที่สวยงาม ซึ่งมีการเล่นระดับให้ดูมีมิติที่โดดเด่นหรูหรา บางกรณีการออกแบบฝ้าหลุม อาจทำเพื่อให้มีความสอดรับกับการติดตั้งอุปกรณ์ต่างๆ เช่น ซ่อนเครื่องปรับอากาศ ติดตั้งโคมระย้า หรือ พัดลมเพดาน
4. ประเภทที่ 4 ฝ้าเพดานซ่อนระบบไฟ หรือ ไฟหลืบ ไฟซ่อนฝ้าฝ้าเพดานประเภทนี้ จะมีการเว้นพื้นที่ของฝ้าเพื่อวางแนวไฟส่องสว่างให้ส่องสะท้อนแผ่นฝ้าลงมาสู่พื้นที่ใช้งาน เพื่อให้ได้แสงที่สม่ำเสมอ นุ่มนวล และดูสบายตา โดยส่วนมากมักจะใช้เพื่อสร้างบรรยากาศ และตกแต่งเพื่อเพิ่มความสวยงามหรูหราให้กับพื้นที่นั้นๆ
5. ประเภทที่ 5 ฝ้าดูดซับเสียง หรือ ฝ้าอคูสติกแต่เดิมฝ้าประเภทนี้ เป็นระบบฝ้าเพดานที่ผสมผสานระหว่างโครงเคร่าฝ้าแบบที-บาร์ โดยมีตัวเลือกของแผ่นฝ้า ที่เป็นแผ่นฝ้าประเภทที่สามารถป้องกันเสียงสะท้อนได้ อย่างเช่น Acoustic Board ที่มีพื้นผิวขรุขระ ซึ่งจะช่วยในการดูดซับเสียงไม่ให้สะท้อนได้อย่างมีประสิทธิภาพ จึงนิยมใช้ในห้องประชุมสัมมนา ,ภายในอาคารสำนักงาน หรือ ห้องแสดงมหรสพต่างๆ
6. ประเภทที่ 6 ฝ้าเพดานโปร่ง หรือ ฝ้าระแนงฝ้าประเภทนี้นิยมใช้ตกแต่งเพื่อความสวยงาม หรือ เพื่อพรางท่องานระบบต่างๆใต้พื้นอาคาร นอกจากนี้ฝ้าโปร่งแบบระแนงยังช่วยให้อากาศถ่ายเทสะดวก และยังซ่อมแซมง่าย ส่วนใหญ่นิยมใช้กับอาคารสาธารณะที่มีพื้นที่ขนาดใหญ่ เช่น โรงแรม ,ห้างสรรพสินค้า ,อาคารสำนักงาน ,สถานีรถไฟฟ้า ,สถานีขนส่ง
7. ประเภทที่ 7 ฝ้าเพดานติดตั้งพิเศษ ฝ้าประเภทนี้ เป็นฝ้าที่ถูกออกแบบมาเพื่อสร้างความสวยงาม หรือ ความโดดเด่นแตกต่างให้กับพื้นที่นั้น เรามักจะเห็นตาม ล๊อบบี้โรงแรม หรือ ภายในรีเทลช๊อป เพื่อดึงดูดความสนใจ ลักษณะของฝ้าประเภทนี้จะมีรูปทรงที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะต่างจากฝ้าทั่วไป และอาจมีการผสมผสานในด้านการใช้วัสดุที่หลากหลายขึ้น เช่น กระจก ,อะคริลิค ,ผ้าใบ ,ผ้าตกแต่ง ,แผ่นอลูมิเนียม ไม้จริง หรือ ไม้เทียม ตกแต่งเป็น ฝ้าระแนง เป็นต้น ซึ่งจะต้องใช้ความชำนาญในการติดตั้งมากกว่าฝ้าแบบทั่วไป
8. ประเภทที่ 8 ฝ้าชายคา หรือ ฝ้าเพดานภายนอกฝ้าเพดานประเภทนี้ เป็นฝ้าที่ใช้ปิดเพดาน และชายคาที่อยู่นอกอาคาร มีจุดประสงค์หลักในการป้องกันสัตว์ต่างๆเข้ามาใต้เพดาน ป้องกันความร้อนจากภายนอก และช่วยระบายอากาศจากใต้หลังคา เราจึงมักเห็นฝ้าที่ออกแบบให้มีร่องระบายอากาศสำหรับใช้ภายนอกตึกสูงหรือนอกอาคารสูงนั่นเอง

ฝ้าเพดานจำเป็นต้องมีไหม

คำตอบ คือ ไม่จำเป็นก็ได้ครับถ้าโครงสร้างของคุณสวย อย่างเช่น เดินท่อน้ำเรียบร้อย เก็บสายไฟสวยงาม หรืออยากจะโชว์สิ่งต่างๆ เหล่านี้ คุณสามารถไม่ต้องติดตั้งฝ้าก็ได้ครับ ยกตัวอย่างเช่น งานสไตล์ลอฟท์ งานปูนเปลือย ที่วิศวรจะออกแบบมาเฉพาะเลย แต่ในความเป็นจริง สายไฟเอย ท่อน้ำไม่น่าดู โครงสร้างไม่น่าดู เราจึงไม่อยากจะโชว์อะไรแบบนี้ให้คนผ่านไปผ่านมาเห็น เราจึงต้องมีฝ้าเพดานเพื่อมาปิดสิ่งเหล่านี้เพิ่มความเรียบร้อยสวยงามนั่นเองครับ